Medycyna Pracy – Baza wiedzy

Sporo słyszy się ostatnio o oddawaniu osocza krwi przez osoby, które przeszły koronawirusa, w celu leczenia chorych na COVID-19. Osocze zawiera przeciwciała pomocne w walce z wirusem. Pozwalają one także określić, czy przeszliśmy już chorobę. Opowiedziała nam o tym pielęgniarka Joanna Ptaszyńska z laboratorium Medhouse. 

Red. Przeciwciała to pozostałość po wirusie w organizmie. Jakie testy pozwalają je sprawdzić?

Joanna Ptaszyńska. W naszym punkcie pobrań Medhouse codziennie od godz. 7.00 do 15.00  pobieramy krew na obecność przeciwciał koronawirusa. Testy te wykonywane są metodą Elisa, czyli z osocza. Przeciwciała powstają w organizmie po kontakcie z wirusem i podczas zachorowania. Są ich dwie klasy: IGG oraz IGM. IGG to przeciwciała późnej fazy zapalnej i one z reguły wytwarzają się między 11 a 14 dniem od wystąpienia objawów. Najlepszy wynik można uzyskać w 14 dniu. Nie wiemy jednak, ile te przeciwciała utrzymują się w organizmie, bo badania nad tym zagadnieniem są na razie na wczesnym etapie. Z kolei przeciwciała IGM to przeciwciała wczesnej fazy zapalnej. Pojawiają się one między 7 a 10 dniem od wystąpienia objawów, a najbardziej wiarygodny dzień to 8 doba. Nie jest to metoda pozwalająca na uzyskanie 100-proc. pewności wyniku, jednak obecnie jest najpewniejsza. 

Wykonujecie sporo testów na obecność koronawirusa? 

To tzw. testy PCR. Obecnie, kiedy społeczeństwo oswoiło się już z chorobą, tych testów wykonuje się mniej, po kilka dziennie. Był okres, kiedy pracodawcy w Czechach wymagali przedstawienia negatywnego wyniku, a wtedy było bardzo wiele osób do pobrania wymazu. Teraz zniesiono już ten obowiązek, ale zdarzają się natomiast pracownicy z Ukrainy, Mołdawii, którzy przyjmują się do pracy w Polsce i pracodawcy wymagają przedstawienia ujemnego wyniku. Jest też grupa osób, które wyjeżdżają np. do sanatorium i chcą mieć pewność, że nie zarażą tam innych pensjonariuszy.

A jak wykonuje się testy na obecność koronawirusa, które także można prywatnie wykonać w laboratorium Medhouse?

Na podstawie przygotowanej listy pacjentów zapisanych na testy przygotowujemy dzień wcześniej opisane probówki. Pacjent zazwyczaj podjeżdża autem na daną godzinę i otwiera okno. Personel medyczny jest zabezpieczony środkami ochrony osobistej. Weryfikujemy dane pacjenta i pobieramy wymaz. Obecnie jest to wymaz zarówno z nosa, jak i z gardła. Dla pacjenta w tym momencie kończy się konieczność kontaktu z personelem medycznym. Próbki przekazywane są do laboratorium w Katowicach, a pacjent po 24 godzinach od zawiezienia próbki może poznać wynik, dzięki indywidualnemu kodowi, który należy wprowadzić na stronie internetowej. Potwierdzenie zapłaty przychodzi na adres mailowy. 

Jak bezpiecznie sprawdzić ewentualne zmiany w płucach po zakażeniu SARS-CoV-2? To pytanie zadaje sobie wiele osób, także tych, które przeszły zarażenie koronawirusem bezobjawowo. Odpowiedzią jest diagnostyka tomografem komputerowym. 

Na Śląsku zakażenie koronawirusem przeszło już 23 412 osób (według danych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej na dzień 5 października 2020r.). Wyzdrowiało dotychczas 21 213 osób, a wśród nich było bardzo wielu mieszkańców regionu, którzy nie mieli żadnych objawów, albo lekkie objawy. Według doniesień naukowych, koronawirus może pozostawiać uszkodzenia w płucach, które dają o sobie znać dopiero po czasie. Dlatego warto sprawdzić, jak wyglądają nasze płuca. Zdjęcie rentgenowskie nie zawsze jednak może dać tak dokładny obraz, jak inne metody zaglądania w głąb organizmu. – Doskonałą metodą do oceny zmian po przebytej chorobie COVID-19 jest tomografia komputerowa płuc wysokiej rozdzielczości (HRCT). Badanie to wykonuje się bez podania środka kontrastowego – informują eksperci Medhouse Diagnostyka. 

Czego można się zatem spodziewać w płucach po przebyciu COVID-19? Diagnosta potrafi dostrzec do dość precyzyjnie. – W obrazie tomografii płuc osób zakażonych COVID-19 często widoczne są zmiany o niejednorodnym zagęszczeniu, zmiany śródmiąższowe (głównie pogrubienie przegród międzyzrazikowych i śródrazikowych) oraz obraz matowej szyby. HRCT płuc jest jedną z podstawowych metod oceny powikłań w płucach pacjenta po przebytym koronawirusie – wyjaśniają specjaliści Medhouse Diagnostyka. Kontrolne badanie w tomografem komputerowym daje możliwość monitorowania efektów leczenia, ocenę regresji zmian zapalnych w płucach. Badanie TK jest metodą o bardzo wysokiej czułości, a przy tym bezpieczną dla pacjenta. Zdecydowanymi zaletami TK są krótki czas badania i brak inwazyjności. W ten sposób diagnozowani mogą być również pacjenci, którzy mają wszczepione urządzenia medyczne – np. rozruszniki serca. Jedynym przeciwwskazaniem dla badania TK pod kątem zmian w płucach może być ciąża u pacjentki.

foto:

Badanie HRCT płuc. Przekrój poprzeczny. Zdjęcie przedstawia prawidłowy obraz płuc 

Jednym z problemów, z którymi często muszą się zmierzyć rodzice niemowlaków, są kolki. Jakie są sposoby, aby pomóc przy takich dolegliwościach? Pytamy o to Stanisławę Majzner z Centrum Medycznego Medhouse, położną z wieloletnim doświadczeniem. 

Red. Starsi często podkreślają, że kolki zależą od diety matki. To prawda?

Stanisława Majzner. Każdy z nas ma inne usposobienie i potrzeby, a maluchy też takie są. Od kilku lat nie stosuje się już diety matki karmiącej. Są noworodki, przy których mama może jeść praktycznie wszystko i nic się nie dzieje maluszkowi, ale bywa tak, że dziecko ma bardzo wrażliwy układ pokarmowy, co może powodować niedyspozycje jelitowe. Nie wszystko jednak należy sklasyfikować jako kolkę. U małego dziecka układ pokarmowy jest niedojrzały. Takie kłopoty mogą być np. pierwszym objawem alergii pokarmowej i wtedy dieta matki bogata w nabiał może mieć wpływ na kolki.

Kolka to, czy nie kolka? Oto jest pytanie…

Musimy rozróżnić, czy dolegliwości nie mają związku np. z przejedzeniem dziecka lub nieprawidłowym sposobem przystawiania do piersi lub butelki, bo dziecko może nałykać się powietrza. Z doświadczenia wiem, że należy poświęcić dużo czasu: usiąść przy mamie, zobaczyć jak karmi, skorygować dostawianie do piersi. Jest kilka zasad, które określają, czy mamy do czynienia z kolką. Dziecko płacze praktycznie o tej samej porze. Przychodzi np. godzina 15.00 i dziecko zaczyna płakać. Płacz trwa jakiś czas (nawet do kilku godzin) i  dziecko przestaje płakać. To musi się powtarzać kilka razy w tygodniu. Dziecko normalnie przybiera na wadze, a przy innych niedyspozycjach już niekoniecznie.

Jeśli już kolka faktycznie się pojawi, co należy zrobić w pierwszej kolejności?

Należy poszukać  jej przyczyny. Jeśli już wykluczymy ewentualny wpływ diety nabiałowej, musimy mieć świadomość, że wszelka nerwowość rodziców także  może mieć na to wpływ. Dziecko jest gąbką, która chłonie nasze emocje – strach, niepewność, złość. Dziecko płacze, bo nie może inaczej powiedzieć mamie „nie denerwuj się, bo mnie to też denerwuje”. Wtedy warto, aby dziecko brał na ręce ten z rodziców, który jest spokojniejszy, żeby utulić, ukołysać. Warto przyzwyczajać dziecko do odbijania po jedzeniu, wtedy dziecko można położyć i często spokojnie zasypia. Cenne jest też robienie przerw przy karmieniu, aby do mózgu dziecka doszła wiadomość o sytości. Pomocne są masaże brzuszka i ogrzewanie ciepłą pieluchą lub ekologicznym termoforem, aby uwolnić “bączki”. Wspomagająco można stosować środki farmakologiczne z simetikonem lub dimetikonem, które nie wchłaniają się z układu pokarmowego, a ułatwiają uwalnianie powietrza.