Z zaburzeniami lękowymi mamy do czynienia wtedy, gdy reagujemy lękiem na sytuacje, których realnie nie powinniśmy się obawiać lub stan ten utrzymuje się mimo, że zagrożenie dawno już minęło. Przedłużający się niepokój i związane z nim napięcie mogą poważnie utrudniać radzenie sobie z codziennymi sprawami. Taki lęk wywiera paraliżujący wpływ na życie osoby, która go doświadcza (np. powoduje unikanie kontaktów społecznych) i stanowi źródło cierpienia psychicznego. Często tego typu zaburzenia występują wspólnie z innymi schorzeniami, takimi jak depresja czy uzależnienie. Często towarzyszą im również zaburzenia somatyczne.
Umów się na wizytę
32 459 15 (prywatnie) 32 459 10 10 (NFZ)
- ALERGOLOG
- DERMATOLOG
- CHIRURG
- CHIRURG NACZYNIOWY
- DIABETOLOG
- DIETETYK
- ENDOKRYNOLOG
- GABINET ZABIEGOWY
- GINEKOLOG
- KARDIOLOG
- LARYNGOLOG
- LEKARZ RODZINNY
- MEDYCYNA PRACY
- NEFROLOG
- NEUROLOG
- OKULISTA
- ORTODONTA
- ORTOPEDA
- PEDIATRA
- POŁOŻNA
- PORADNIA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
- PRACOWNIA RTG
- PRACOWNIA USG
- PSYCHIATRA
- REUMATOLOG
- UROLOG
Lęk towarzyszy nam nieustannie w różnych sytuacjach codziennego życia. Stanowi naturalną i pożyteczną reakcję organizmu na pojawiające się zagrożenie. Dzięki niej potrafimy się zmobilizować do działania, które pozwala na uniknięcie zagrożenia (np. odbiec z niebezpiecznego miejsca).
Problem pojawia się wtedy, gdy reagujemy lękiem na sytuacje, których realnie nie powinniśmy się obawiać lub stan ten utrzymuje się mimo, że zagrożenie dawno już minęło.
Przedłużający się niepokój i związane z nim napięcie mogą poważnie utrudniać radzenie sobie z codziennymi sprawami. Taki lęk wywiera paraliżujący wpływ na życie osoby, która go doświadcza (np. powoduje unikanie kontaktów społecznych) i stanowi źródło cierpienia psychicznego.
Często tego typu zaburzenia występują wspólnie z innymi schorzeniami, takimi jak depresja czy uzależnienie. Często towarzyszą im również zaburzenia somatyczne.
Zaburzenia lękowe (dawniej określane jako nerwice) dotyczą osób w każdym wieku – zarówno dorosłych, jak i dzieci. Przyjmuje się, że częściej występują u kobiet, jednak pamiętać należy, iż ze względu na kulturowe stereotypy mężczyźni rzadziej przyznają się do tego problemu.
Objawy zaburzeń lękowych
…są odmienne w odniesieniu do różnych osób i rodzajów lęku. Nie mniej jednak pewne elementy się powtarzają. Należą do nich:
uczucie niepokoju utrzymujące się przez długi okres czasu
ciągłe zamartwianie się, poczucie przytłoczenia problemami
doświadczanie powracających myśli powodujących lęk, przykrych wspomnień i koszmarów po traumatycznym wydarzeniu
dolegliwości psychosomatyczne związane z układem krążenia, oddychaniem, układem pokarmowym, nadmiernym napięciem mięśniowym.
Przyczyny nadmiernego lęku
…zwykle stanowią splot różnych czynników:
stresujące wydarzenia – np. zmiana pracy, zamieszkania, emigracja, ciąża i narodziny dziecka, doświadczenie traumatycznego wypadku, przemocy, śmierć bliskiej osoby;
choroby somatyczne wyzwalające lęk – problemy hormonalne, cukrzyca, astma, choroby serca;
substancje psychoaktywne – np. alkohol (przyjmowany często, w dużych ilościach, związany z potrzebą „wygaszenia” trudnych emocji), marihuana, amfetamina oraz inne narkotyki, szczególnie w momencie, gdy ich działanie ustępuje lub są przyjmowane długotrwale; nadużywanie substancji psychoaktywnych często bywa konsekwencją zaburzeń lękowych, stanowi próbę ich uśmierzenia, stępienia (udaje się to jednak tylko w krótkiej perspektywie czasu i zwykle powoduje nasilenie lęku, gdy „uspokajacz” przestaje działać);
cechy osobowościowe – takie jak np. perfekcjonizm, nasilona potrzeba kontroli czy niska samoocena, tzw. „wyuczona bezradność”.
czynniki genetyczne (dziedziczne) mogące w niektórych przypadkach stanowić predyspozycję do powstania zaburzeń lękowych.
Rodzaje zaburzeń lękowych
W zależności od objawów, wyróżnia się w tym obszarze fobię społeczną, fobie specyficzne, zespół lęku uogólnionego, lęk paniczny i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
Fobia społeczna
Osoby z fobią społeczną odczuwają silny niepokój w sytuacjach, kiedy „wystawiają się” na ocenę, ewentualną krytykę, upokorzenie, kompromitację. Przykładem takiej sytuacji może być konieczność publicznego przemawiania lub zainicjowania rozmowy czy nowej znajomości. Lękowi zwykle towarzyszą takie reakcje organizmu, jak pocenie się, czerwienienie, kołatanie serca, napięcie mięśniowe (objawiające się np. drżeniem rąk), przyśpieszony oddech. Często wywołuje to „błędne koło”, ponieważ osoba, która ich doświadcza jest przekonana, że jej lęk jest widoczny dla otoczenia i dodatkowo kompromituje ją w odbiorze innych.
Osoba cierpiąca na fobię społeczną unika sytuacji, które mogą ją narazić na lęk, co w konsekwencji ogranicza i zaburza relacje z ludźmi.
Fobii społecznej nie należy mylić z nieśmiałością, która również wiąże się z lękiem przed ekspozycją na sytuacje oceny, lecz nie osiąga on w tym przypadku paraliżującego wpływu na zachowanie danej osoby.
Fobie specyficzne
…to zaburzenia objawiające się silnym i nieadekwatnym do rzeczywistości lękiem przed konkretnymi obiektami bądź sytuacjami. Osoby doświadczające tego rodzaju lęku często zdają sobie sprawę z jego irracjonalności, mimo to unikają kontaktu z bodźcami wywołującymi fobię.
Czasem fobie specyficzne dzieli się w zależności od obiektów lub sytuacji, jakie je wywołują – np. fobie zwierzęce (przed wężami, pająkami), lęk przed burzą, brudem, zarazkami, lęk wysokości, klaustrofobia, lęk przed tłokiem, ostrymi przedmiotami itd. Zasadność tego rodzaju systematyzacji podważa fakt, że u osób ze skłonnościami do fobii w praktyce niemal każdy obiekt czy sytuacja może zogniskować lęk.
Zespół lęku uogólnionego (GAD)
…charakteryzuje się nierealistycznym, silnym i stale utrzymującym się lękiem przed potencjalnym (bliżej nieokreślonym) nieszczęściem bądź katastrofą. Towarzyszy temu ciągłe zamartwianie się o to, co może (złego) się wydarzyć, układanie „czarnych scenariuszy”, czyli możliwie najgorszych zakończeń danych sytuacji. Towarzyszy temu napięcie mięśniowe, drażliwość, zaburzenia snu.
Lęk paniczny
Osoba z tym zaburzeniem doświadcza nagłych ataków paniki (trwających zwykle kilka-kilkanaście minut). Napady intensywnego lęku są niejako „bezprzedmiotowe”, nie związane z konkretną sytuacją.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)
…charakteryzują się powtarzającym występowaniem obsesji i/lub kompulsji (zwykle wielokrotnie w ciągu dnia). Obsesje to niechciane i powtarzające się myśli, obrazy i impulsy, których dana osoba nie potrafi opanować. Ich treść skupia się np. na obiektach wzbudzających wstręt (brud, zanieczyszczenia), nieakceptowanych zachowaniach seksualnych, działaniu, w którym wyrządza się krzywdę – komuś lub sobie.
Kompulsje z kolei to sztywne, powtarzające się rytuały, które dana osoba czuje się zmuszona wykonywać. Mają służyć redukcji napięcia wywołanego natrętnymi myślami, ochraniać przed lękiem. Przykładem kompulsji może być przymusowe mycie rąk, zbieranie pewnych przedmiotów, uporczywe dbanie o symetrię, porządek lub czystość. Osoby doświadczające zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych odczuwają silną presję, by wykonać pewną czynność, nie potrafią się jej oprzeć, choć jednocześnie mają świadomość, że zachowania takie przez otoczenie odbierane są jako „dziwactwa”.
Leczenie zaburzeń lękowych
Sposób leczenia zaburzeń lękowych zależy głównie od ich intensywności. Łagodne symptomy czasem ustępują samorzutnie lub mogą być wyciszone na przykład przez regularne ćwiczenia fizyczne czy relaksację. Jeżeli objawy są poważniejsze i trwają długo, wskazane jest skorzystanie z pomocy psychologicznej (psychoterapii) lub psychiatrycznej. W tym drugim przypadku lekarz ordynuje odpowiednią farmakoterapię, która łagodzi lęk, depresję (często towarzyszy ona długotrwałym stanom lękowym), napięcie emocjonalne i ułatwia normalne, codzienne funkcjonowanie pacjenta.
Zaburzenia lękowe u dzieci
Zaburzenia lękowe u dzieci objawiają się lękiem separacyjnymi oraz mutyzmem wybiórczym. Mutyzm wybiórczy polega na tym, że dziecko w pewnych miejscach (środowiskach) nie komunikuje się za pomocą słów, choć z mówieniem nie ma problemów. Ten rodzaj zaburzenia określa się jako „wybiórczy”, ponieważ pojawia się podczas kontaktu z konkretną grupą ludzi (np. w przedszkolu).
Objawy lęku separacyjnego polegają na silnej potrzebie towarzyszenia dorosłemu i niechęci do pozostawania samemu. Przyjmuje się, że lęk separacyjny u najmłodszych dzieci (do 3 roku życia) nie jest zaburzeniem lękowym – jest to bowiem naturalny objaw w tym wieku. Problemem staje się, jeżeli występuje u dzieci starszych – wtedy warto skonsultować się z pediatrą, psychiatrą lub psychologiem dziecięcym.
Komunikat: Ochrona danych osobowych
Zabieg "strzelającego palca"
Kaszaki - przyczyny występowania, leczenie
Choroby rogówki oka
Hiperglikemia - nadmiar cukru we krwi
Depresja - choroba duszy i ciała
Grypa - przyczyny, objawy, leczenie
Zaburzenia snu - bezsenność
Haluksy - zapobieganie, leczenie
Stłuszczenie wątroby
Zatorowość płucna
Badanie dna oka
Zabieg stulejki z użyciem staplera
Choroba Gravesa-Basedowa
Światłowstręt
Komunikat: Ochrona danych osobowych
KOMUNIKAT Ochrona danych osobowych. Z przykrością informujemy, że nasz kontrahent ALAB laboratoria sp. z o.o.
Zabieg “strzelającego palca”
„Palec strzelający” (wobec schorzenia używane bywają również inne, podobnie brzmiące nazwy) oznacza zapalenie pochewki otaczającej
Kaszaki – przyczyny występowania, leczenie
Kaszak powstaje, gdy złuszczające się komórki naskórka blokują kanalik wyprowadzający gruczołu łojowego. W efekcie łój
Choroby rogówki oka
Rogówka oka to przejrzysta, lekko zakrzywiona blaszka, która tworzy przednią ścianę gałki ocznej. Jej zadaniem
Hiperglikemia – nadmiar cukru we krwi
Hiperglikemia („przecukrzenie”) oznacza nadmiernie wysoki poziom cukru we krwi. Często bywa pierwszym sygnałem ostrzegawczym przed
Depresja – choroba duszy i ciała
Na depresję cierpi około półtora miliona Polaków (zapewne odsetek ten jest wyższy, ponieważ statystyki zaniża
Grypa – przyczyny, objawy, leczenie
Grypa to zespół objawów klinicznych związanych z ostrym zakażeniem układu oddechowego, wywołanym przez wirusa grypy.
Zaburzenia snu – bezsenność
Organizm funkcjonuje według wskazań swego „zegara biologicznego”, który określa między innymi rytm przeplatających się faz
Haluksy – zapobieganie, leczenie
Koślawość palucha (łac.: hallux valgus, czyli potocznie: haluks) to często występująca deformacja stopy. Dotyka głównie
Stłuszczenie wątroby
Stłuszczenie wątroby to choroba o zróżnicowanych przyczynach. Najczęściej zmagają się z nią osoby nadużywające alkoholu.
Zatorowość płucna
Zatorowość płucna polega na blokadzie (zamknięciu lub zwężeniu) tętnic płucnych przez skrzepliny. W efekcie krew
Badanie dna oka
Badanie dna oka (inaczej: oftalmoskopia lub wziernikowanie oczne) jest jednym z podstawowych badań okulistycznych. Na
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.