Schizofrenia należy do tzw. zaburzeń psychotycznych (psychoz), czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem rzeczywistości oraz związanymi z tym zaburzeniami zachowania. Chory cierpiący na psychozę ma poważnie upośledzoną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny własnej osoby, otoczenia i relacji z innymi. Statystycznie choroba ta dotyka około 1% osób – w równym stopniu kobiet i mężczyzn. Schizofrenia to choroba przewlekła, jej leczenie trwa zwykle wiele lat, czasem do końca życia.
Schizofrenia należy do tzw. zaburzeń psychotycznych (psychoz), czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem rzeczywistości oraz związanymi z tym zaburzeniami zachowania. Chory cierpiący na psychozę ma poważnie upośledzoną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny własnej osoby, otoczenia i relacji z innymi. Statystycznie choroba ta dotyka około 1% osób – w równym stopniu kobiet i mężczyzn. Schizofrenia to choroba przewlekła, jej leczenie trwa zwykle wiele lat, czasem do końca życia.
Schizofrenia może się rozwijać gwałtownie lub łagodnie. W tym drugim przypadku chory stopniowo wycofuje się z życia, staje się nieufny wobec innych, zamknięty w sobie i podejrzliwy. Unika kontaktów z innymi osobami. Częstym zjawiskiem jest narastająca obojętność wobec ważnych spraw. Następuje powolny zanik uczestniczenia w czynnościach zawodowych lub szkolnych. Chory traci zainteresowanie rzeczami, które dotychczas sprawiały mu satysfakcję (np. hobby). Komunikacja międzyludzka sprawia coraz większy problem, upośledzeniu ulega wyrażanie emocji, gesty, mimika.
Przyczyny schizofrenii
nie są jednoznacznie określone. W rozwoju tej choroby bierze się pod uwagę różne czynniki: biologiczne, genetyczne, społeczne, środowiskowe i psychologiczne. Wpływ na nią może mieć na przykład dorastanie w rodzinie dysfunkcyjnej, doświadczenie przemocy i prześladowania za strony innych czy zażywanie środków psychoaktywnych.
Objawy schizofrenii
pacjent zaczyna żyć własnymi wyobrażeniami, izoluje się od bliskich, staje się niezrozumiały dla otoczenia
zaburzenia myślenia i pamięci (najczęściej luki pamięciowe)
zubożenie, sztywność i spłycenie emocjonalne
nieadekwatność przeżywania, myślenia i odczuwania do rzeczywistości
urojenia
omamy – wzrokowe, słuchowe, węchowe, smakowe, czuciowe.
Chory zazwyczaj długo pozostaje bezkrytyczny wobec objawów schizofrenii i nie zdaje sobie sprawy z jej rozwoju. Dopiero po pewnym czasie pojawia się świadomość istnienia choroby – co jest niezwykle ważne, bowiem krytycyzm w tym przypadku warunkuje współpracę z lekarzem, psychologiem.
Urojenia
to zaburzenia percepcji i myślenia zniekształcające rzeczywistość. Osoba chora na schizofrenię pewne sytuacje odbiera w sposób sprzeczny z rzeczywistością i ocenami podzielanymi przez ludzi w jego otoczeniu. Urojenia przybierają różne postacie, m.in.:
urojenia ksobne – chory jest przekonany, że inni bezustannie go obserwują, obmawiają, a przypadkowe zdarzenia mają z nim związek
urojenia prześladowcze – chory ma wrażenie, że osoby z jego otoczenia chcą mu zrobić krzywdę i „knują” przeciwko niemu
urojenia odsłonięcia – pacjent ma poczucie, że inne osoby znają jego myśli
urojenia oddziaływania (wpływu) – chory czuje, że jego uczucia, myśli i zachowania znajdują się pod wpływem innych osób czy rzeczy.
Omamy
W przypadku omamów słuchowych chory słyszy głosy, które zmuszają go do wykonywania różnych czynności. Czasem słyszy głosy wewnątrz swojej głowy i nawet podejmuje z nimi rozmowę.
Często omamom towarzyszy silny lęk, który wynika z poczucia zagrożenia zdrowia i życia.
Zaburzenia emocji
Emocje chorego są niedostosowane do sytuacji. Często ma to związek z urojeniami oraz negatywnymi objawami. Chory na przykład śmieje się w sytuacjach poważnych lub smutnych i na odwrót.
Zaburzenia myślenia, procesów poznawczych
Chory ma problem ze zrozumieniem sytuacji, wydarzeń, jakie dzieją się wokół niego, zachowań ludzi oraz ich słów. To często prowadzi do zaburzeń zachowania, które w związku z tym staje się chaotyczne, dziwaczne, nieadekwatne to danej sytuacji.
Diagnoza schizofrenii
Lekarz psychiatra rozpoznaje schizofrenię na podstawie osobistego badania pacjenta, opartego na obserwacji i rozmowie. Często posiłkuje się również rozmową/wywiadem z rodziną chorego – zbiera informacje dotyczące jego dotychczasowego funkcjonowania, niepokojących objawów czy zaburzeń psychicznych.
Leczenie schizofrenii
polega na łagodzeniu bądź całkowitym niwelowaniu jej objawów oraz długofalowym zapobieganiu nawrotom choroby. Efekty te osiąga się za pomocą:
farmakoterapii (leki przeciwpsychotyczne)
psychoterapii
psychoedukacji i terapii zajęciowej.
Czasem w leczeniu schizofrenii stosuje się elektrowstrząsy.
Gdy zdarzają się zaostrzenia choroby i zaczyna ona stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta i/lub osób z jego otocznia, pojawia się konieczność hospitalizacji w szpitalu lub na oddziale psychiatrycznym. Zazwyczaj jednak pacjenci leczeni są ambulatoryjnie.
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
ZOBACZ TAKŻE:
