Powikłania cukrzycy dzieli się na ostre i przewlekłe. Dla osób chorych na cukrzycę, u których poziom cukru we krwi nie jest wyrównany, największe zagrożenie stanowią choroby sercowo-naczyniowe. Diabetycy często zmagają się także z ostrymi infekcjami oraz szeregiem innych problemów zdrowotnych. Niektóre z nich mogą nawet prowadzić do śmierci.
Powikłania cukrzycy dzieli się na wczesne (ostre) i późne (przewlekłe). Dla osób chorych na cukrzycę, u których poziom cukru we krwi nie jest wyrównany, największe zagrożenie stanowią choroby sercowo-naczyniowe. Diabetycy często zmagają się także z ostrymi infekcjami oraz szeregiem innych problemów zdrowotnych. Niektóre z nich mogą nawet prowadzić do śmierci.
Ostre powikłania cukrzycy
Do ostrych (wczesnych) powikłań cukrzycy zalicza się m.in. hipoglikemię, hiperglikemię, kwasicę ketonową,
Hipoglikemia (niedocukrzenie) – to obniżenie się ilości (stężenia) cukru (glukozy) we krwi. U chorych na cukrzycę przyczyną może być podanie zbyt dużej dawki insuliny, niedostatek węglowodanów w pożywieniu lub zwiększone zużycie glukozy (np. wskutek intensywnego wysiłku fizycznego). Dobrze wyedukowani pacjenci zwykle potrafią unikać tych stanów, jednak im również mogą się one przytrafić. Hipoglikemia to stan wymagający udzielenia natychmiastowej pomocy – konieczne może być np. dożylne podanie glukozy i przewiezienie chorego do szpitala.
Hiperglikemia – to zwiększenie się ilości cukru we krwi powyżej normy. U diabetyków hiperglikemia najczęściej bywa skutkiem źle leczonej cukrzycy, tj. przyjęcia źle dobranej dawki insuliny, pominięcia dawki leków przeciwcukrzycowych. Do hiperglikemii może także dojść w wyniku zaniechania leczenia (odstawienia insuliny).
Kwasica ketonowa – zwykle jest konsekwencją źle leczonej cukrzycy (ominięcia ew. przyjęcia zbyt małej dawki insuliny), przerwania leczenia lub jego braku – na przykład w wyniku nierozpoznania choroby. Objawy kwaśnicy ketonowej to bóle brzucha, nudności, wymioty, bóle głowy, zmęczenie, nadmierne pragnienie. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, może dojść do śpiączki cukrzycowej, a nawet śmierci. Ponieważ do kwasicy ketonowej prowadzi poważny deficyt insuliny, nie powinna się ona zdarzyć u dobrze wyedukowanego pacjenta z rozpoznaną cukrzycą. Najczęściej jest to zatem skutek opóźnionego rozpoznania choroby.
Powikłania późne – przewlekłe
Do przewlekłych powikłań cukrzycy należą głównie zmiany (uszkodzenia) w naczyniach krwionośnych oraz nerwach, niewydolność nerek, osłabienie wzroku. Poza tym u diabetyków może dojść do osłabienia układu odpornościowego, a w konsekwencji trudnych do wyleczenia i często nawracających infekcji.
Zawał serca. Główną przyczyną zwiększonej śmiertelności chorych na cukrzycę są choroby układu sercowo-naczyniowego – choroba niedokrwienna serca i zawał serca.
Udar mózgu. Ciężkim powikłaniem cukrzycy bywa udar mózgu, który prowadzi niejednokrotnie do trwałego kalectwa lub przedwczesnej śmierci.
Uszkodzenie nerek. Podwyższony poziomu cukru we krwi może doprowadzić do cukrzycowej choroby nerek (nefropatia cukrzycowa), a wtórnie ich niewydolności. Choroba początkowo nie daje żadnych objawów i można ją wykryć jedynie wykonując badanie moczu (zobacz: PAKIET NEFROLOGIA w Laboratorium CM Medhouse). Dopiero w zaawansowanym stadium rozwoju pojawiają się niepokojące symptomy, takie jak osłabienie, łatwe męczenie się, obrzęki, wysokie ciśnieniem tętnicze, ziemisty kolor skóry. Ryzyko uszkodzenia nerek u chorych na cukrzycę jest nawet kilkanaście razy (!) większe niż u osób, które nie są diabetykami.
Uszkodzenie nerwów. U diabetyków z niewyrównanym poziomem cukru we krwi istnieje podwyższone ryzyko uszkodzenia nerwów (neuropatia cukrzycowa). Czym się objawia? Początkowo chory czuje mrowienia stóp i rąk, zmniejsza się także wrażliwość na temperaturę, dotyk czy delikatne ukłucie. Później pojawia się drętwienie, naprzemienne „uderzenia” zimna i gorąca, pieczenie lub swędzenie skóry.
Osłabienie i utrata wzroku. Zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi może doprowadzić do niekorzystnych zmian w siatkówce oka (retinopatii cukrzycowej – inaczej: cukrzycowej choroby oczu). We wczesnej fazie rozwoju nie daje ona objawów, dopiero później dochodzi do stopniowego pogorszenia się ostrości wzroku.
Zespół stopy cukrzycowej i amputacja. Uszkodzenie nerwów kończyny dolnej w przebiegu cukrzycy – zwłaszcza jeśli towarzyszy temu niedokrwienie – może prowadzić do tzw. zespołu stopy cukrzycowej. To owrzodzenie (rany) oraz osłabienie struktury kości i stawów, a w dalszej kolejności – deformacja stopy uniemożliwiająca chodzenie. W wyniku uszkodzenia nerwów dochodzi do zaniku odczuwania bólu, dlatego skaleczenia mogą pozostawać niezauważone przez chorego. W takich okolicznościach często dochodzi do zakażenia. Z kolei niedokrwienie kończyny upośledza cały proces gojenia. W związku z tym zdarza się, że zespół stopy cukrzycowej niestety kończy się utratą kończyny.
Częste infekcje. Nieleczona cukrzyca osłabia mechanizmy obronne organizmu. Wysokie stężenie cukru sprzyja rozwojowi zakażeń grzybiczych, głównie w obrębie jamy ustnej.
Choroby zębów i dziąseł. Osoby zmagające się z cukrzycą są bardziej podatne na stany zapalne dziąseł, przyzębia i rozwój próchnicy. U diabetyków zmianie ulega budowa naczyń krwionośnych, w konsekwencji pogarsza się ukrwienie dziąseł i dochodzi do osłabienia sąsiadującej z nimi tkanki kostnej. Poza tym uszkodzone bywają ślinianki, co skutkuje zmniejszeniem ilości śliny, a także pogarsza się jej jakość – oba czynniki przyczyniają się do rozwoju próchnicy.
Problemy seksualne. Cukrzyca u mężczyzn może prowadzić do problemów z erekcją. Z kolei u kobiet może być przyczyną infekcji intymnych, które utrudniają lub uniemożliwiają współżycie seksualne.
Zagrożenia w ciąży. Cukrzyca w ciąży stanowi zagrożenie zarówno dla dziecka, jak i dla matki. Dziecku grozi m.in. rozwój wad rozwojowych. U matki natomiast może wystąpić zatrucie ciążowe lub poronienie.
Profilaktyka
W profilaktyce przewlekłych powikłań cukrzycy bardzo ważna jest regularna kontrola metabolicznego wyrównania. To oraz systematycznie wykonywanie badań diagnostycznych w celu wczesnego wykrycia objawów rozwijających się przewlekłych powikłań jest kluczowe do zapobieżenia groźnym dla zdrowia konsekwencjom.
CZYTAJ TAKŻE:
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
