Na pytania o nowoczesną dietetykę, realizację noworocznych postanowień, żywienie dzieci oraz powody nadwagi odpowiada Justyna Stawarska, dietetyk Centrum Medycznego Medhouse.
Na pytania o nowoczesną dietetykę, realizację noworocznych postanowień, żywienie dzieci oraz powody nadwagi odpowiada Justyna Stawarska, dietetyk Centrum Medycznego Medhouse.
Red. – Czym różni się nowoczesna dietetyka od klasycznego podejścia do tematu żywienia?
Justyna Stawarska. – Tradycyjny styl żywieniowy kojarzony jest ze spożywaniem trzech posiłków dziennie, w codziennym jadłospisie dominują ziemniaki, masło, śmietana, zupy na wywarach mięsnych, smażenie z użyciem masła lub smalcu. Nowoczesna dietetyka to zmiana nawyków żywieniowych na zdrowsze. To na przykład regularne jedzenie, eliminacja tłuszczów nasyconych na rzecz oleju z oliwek lub oleju rzepakowego, zmiana obróbki kulinarnej (duszenie, pieczenie, grillowanie), przygotowanie zup na wywarach warzywnych, zabielanie jogurtem, ograniczenie mąki pszennej, mięsa oraz jego wyrobów, wprowadzenie pełnoziarnistych produktów, kasz, strączków, ryb oraz wody. Najważniejszym elementem są warzywa i owoce, które powinny znajdować się w każdym posiłku. Nowoczesna dietetyka kojarzona jest przez wielu jako drogi, często niedostępny model żywieniowy, a tak naprawdę wystarczy korekta tego, co zjadamy na co dzień. Najważniejszy jest właściwy dobór produktów czyli personalizacja diety poprzez dostosowanie jej do stanu zdrowia, przyjmowanych leków, trybu dnia, pracy, wieku, aktualnej masy ciała, aktywności fizycznej, preferencji żywieniowych. Nowoczesna dietetyka opiera się na najnowszych badaniach i dowodach naukowych. Walczy z mitami i nieprawdziwymi informacjami. To nie modne diety, które co sezon pojawiają się w internecie, to przede wszystkim racjonalne, różnorodne żywienie.
– Czy poprzez odpowiednią dietę możemy złagodzić objawy chorób? Przy jakich przypadłościach może pomóc właśnie zmiana żywienia?
– Praktycznie w każdym przypadku chorobowym odpowiednia dieta jest w stanie pozytywnie wpłynąć na przebieg choroby. Dopasowany model żywienia biorący pod uwagę aktualną jednostkę chorobową, przyjmowane leki, samopoczucie pacjenta, wiek, aktualną masę ciała jest bardzo ważny ze względu na poprawę stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Dieta powinna współgrać z leczeniem podstawowym, gdyż jest w stanie pokryć ewentualne niedobory, odciążyć chory narząd, poprawić rokowania, ustabilizować parametry biochemiczne. Odpowiednia dieta ma znaczenie w prawie każdej jednostce chorobowej: od chorób autoimmunologicznych, neurologicznych, układu krążenia, układu pokarmowego, chorób nerek, chorób metabolicznych, chorób tarczycy, nowotworowych po choroby skóry czy niepłodność.
– Początek roku to zazwyczaj postanowienia noworoczne związane z poprawą sylwetki, zdrowszym trybem życia itd. Od czego najlepiej zacząć realizację takich postanowień?
– Realizacja postanowień noworocznych powinna wiązać się przede wszystkim ze zdrowym rozsądkiem. Metoda małych kroków sprawdza się o wiele bardziej niż restrykcje żywieniowe. Większą szansę mamy na utrzymanie postanowień noworocznych wprowadzając krok po kroku zmiany w dotychczasowym żywieniu niż porywanie się na często nierealne cele. Na przykład świetnym rozwiązaniem dla osób niepijących w ogóle wody będzie wprowadzenie początkowo 1 – 2 szklanek w ciągu dnia, aż do realizacji całodziennego zapotrzebowania. Realny cel wiąże się również ze zwiększeniem ilości warzyw w diecie, które swobodnie można dorzucić do kanapek. Początek roku to wysyp modnych diet na szybkie zrzucenie kilogramów. Nie należy dać się wciągać w noworoczne detoksy, oczyszczania, restrykcyjne diety czy planowanie aktywności fizycznej przerastające możliwości organizmu. Modne diety praktycznie zawsze wiążą się z powrotem kilogramów sprzed odchudzania, dlatego zaczynając zmieniać swoje żywienie należy uświadomić sobie czy jesteśmy w stanie odżywiać się w dany sposób przez całe życie? Jeśli nie, to pewne jest, że kończąc daną dietę wrócimy do poprzedniej masy ciała. Zamiast po świętach przechodzić na detoks lepiej przejść się na spacer, a zamiast ciastka zjeść jabłko.
– Jakie są najczęstsze błędy rodziców w żywieniu dziecka?
– Do najczęstszych popełnianych błędów w żywieniu dzieci zaliczyć można np. mało urozmaiconą, pozbawioną błonnika dietę. Podawanie zbyt dużej ilości soków i napojów. Cały owoc zawiera więcej błonnika wpływając na mikroflorę jelitową. Wiele badań pokazuje, że osoby z zaburzeniami poznawczymi mają inny skład mikrobioty w porównaniu do zdrowych osób. Stąd wynika wniosek, że mikrobiom ma związek ze zdrowiem psychicznym. Słodkie napoje powinno zastąpić się wodą.
Kolejnym błędem jest zbyt duży, niekontrolowany udział cukrów w diecie dziecka. Słodkie, nieurozmaicone śniadania np. chleb pszenny z kremem orzechowym, słodkie płatki z mlekiem, pączki, rogaliki na drugie śniadanie. Negatywny wpływ cukru na intensywnie rozwijający się dziecięcy organizm może powodować nie tylko nadpobudliwość, ale szereg innych niekorzystnych następstw chorobotwórczych. Nagłe skoki insuliny w młodym organizmie, który nie potrafi świadomie regulować emocji, prowadzą do częstego napięcia psychicznego u dziecka, problemów z koncentracją i odpornością. Kłopot może stanowić także zbyt duży udział soli, chipsów, słonych przekąsek. Badania epidemiologiczne wykazały, że długotrwałe spożywanie sodu w nadmiernych ilościach jest jednym z głównych czynników rozwoju nadciśnienia tętniczego, zwiększającego ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Jedzenie słonych przekąsek może również zwiększyć ryzyko wystąpienia objawów astmy, choroby układu oddechowego. Czytajmy etykiety produktów! Wiele produktów dla dzieci zawiera w swoim składzie syntetyczne barwniki, które też mogą powodować nadaktywność.
Zdrowa dieta dziecka wpływa na jego optymalny rozwój psychiczny i fizyczny, dlatego zdrowe nawyki żywieniowe powinno budować się od samego początku aby nie doświadczać negatywnych skutków niewłaściwego żywienia.
– Kiedyś Polacy patrzyli ze zdziwieniem na Amerykanów pod kątem otyłości u dużej części społeczeństwa. Dzisiaj niestety również u nas coraz więcej osób boryka się z nadwagą lub otyłością. Co jest tego główną przyczyną?
– Główna przyczyną otyłości Polaków jest nadmierna podaż kalorii przy jednoczesnym małym wydatku energetycznym. Można doszukiwać się różnych przyczyn między innymi w nadmiernym spożyciu słodyczy, małej ilości spożywanej wody, udziału w jadłospisie wysoko przetworzonej żywności, fast foodów, przekąsek. To wszystko wpływa negatywnie na stan naszego zdrowia. Nie mniej jednak wniosek jest jeden: Jeśli nasz organizm w ciągu dnia na wszystkie potrzeby życiowe zużywa 2500 kcal to jedząc mniej niż 2500 kcal. nastąpi deficyt energetyczny, a co za tym idzie redukcja kilogramów. Jeśli codzienna dieta dostarczy więcej niż całodzienne zapotrzebowanie to energia zostanie odłożona jako substrat energetyczny czyli tkanka tłuszczowa.
Źródło: magazyn CM Medhouse 01-2021
