Zarówno kobiety, jak i mężczyźni zmagają się z żylakami, które mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia całego organizmu. O ich przyczynach, zagrożeniach ze strony żylaków oraz metodach na ich skuteczne usuwanie – mówi specjalista chirurgii ogólnej II stopnia Lech Mucha.
Czym są żylaki i jakie są najczęstsze powody ich powstawania?
Lech Mucha: Żylaki to jedna z najczęstszych chorób układu żylnego. Dotyczy ona różnych okolic ciała człowieka (np. żylaki odbytu, żylaki przełyku…) ale w tym miejscu skoncentrujemy się na kończynach dolnych. Żylaki kończyn dolnych to schorzenie polegające na poszerzaniu się naczyń żylnych powierzchownego układu żylnego. Pojawiają się one jako widoczne pod skórą sine, poszerzone i kręte naczynia żylne, w pozycji stojącej lub siedzącej wypełniające się krwią.
Etiologia powstania żylaków ma podłoże genetyczne, a do ich pojawienia się przyczynia się również siedzący lub stojący tryb życia i pracy, mała ilość ruchu, niska aktywność fizyczna. Bardzo często pojawiają się w czasie lub po ciąży, ale mogą je również powodować urazy, a także przebyta zakrzepica.
Czyli geny też mają na nie wpływ?
Genetyczne podłoże żylaków nie podlega dyskusji. Jeżeli w rodzinie, wśród rodziców, dziadków mamy osoby cierpiące
z powodu żylaków, to jest bardzo duża szansa, że i nas ta przypadłość dotknie. Niemniej jednak możemy, poprzez profilaktykę, odpowiedni tryb życia, pracy, aktywność fizyczną, a także noszenie wyrobów przeciwżylakowych, spowolnić lub w niektórych przypadkach uchronić się przed ich powstaniem. Z drugiej strony zdrowe nogi rodziców nie gwarantują niestety, że nam żylaki się nie przytrafią.
Czy żylaki mogą być niebezpieczne?
Tak. Żylaki to nie jest wyłącznie problem kosmetyczny. To problem zdrowotny. Niewydolność żylna, czyli sytuacja, w której krew w żyłach zamiast płynąć w górę, w kierunku serca, płynie w dół, powodując właśnie żylaki, skutkuje zwiększonym ryzykiem zakrzepicy, z wszystkimi jej konsekwencjami. Nieleczone żylaki powodują powstanie niegojących się owrzodzeń goleni, a także odkładanie się złogów hemosyderynowych, czyli charakterystyczne dla wielu starszych ludzi trwałe przebarwienia obejmujące dolne partie kończyn. Nawet niewielkie zmiany żylakowate powodują szereg uciążliwych dolegliwości, uczucie ciężkości nóg, rozpierania, pobolewania, a także obrzęki kończyn dolnych. Dlatego też z leczeniem żylaków nie ma co zwlekać, zwłaszcza że nowoczesne metody terapii żylaków są obciążone niewspółmiernie mniejszym ryzykiem niż życie z nieleczonymi żylakami.
Jakie są najlepsze sposoby na pozbycie się żylaków?
Samo wycięcie poszerzonych splotów żylakowych jest procedurą bardzo prostą, którą można wykonać ambulatoryjnie, w miejscowym znieczuleniu. Jednak nie można na tym poprzestać. Trzeba jeszcze zlikwidować przyczynę żylaków, którą jest napływ krwi z naczyń położnych powyżej żylaków. Do niedawna można było to zrobić tylko poprzez wycięcie chorej żyły w warunkach sali operacyjnej, w – co najmniej – znieczuleniu podpajęczym lub zewnątrzoponowym, czyli „od pasa w dół”, lub w znieczuleniu ogólnym. Na szczęście od jakiegoś czasu dysponujemy doskonałym narzędziem, laserem 1470nm, dzięki któremu zamiast wycinać żyłę, możemy ją – w znieczuleniu wyłącznie miejscowym – zamknąć, pozostawiając ją na miejscu, tyle, że niedrożną. EVLT lub EVLA (Endo Venous Laser Treatment lub Ablation, pol. – wewnątrz żylna ablacja laserowa) to metoda leczenia niewydolności żylnej polegająca na naświetlaniu niewydolnego pnia żylnego (żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej) przy pomocy wprowadzonego do jej wnętrza włókna laserowego. Włókno laserowe generuje energię w formie ciepła, która powoduje obkurczenie i zamknięcie niewydolnej żyły. Nie ma więc potrzeby jej chirurgicznego usuwania. Metoda ta pozwala uniknąć cięć, blizn oraz często dużych krwiaków pooperacyjnych związanych z klasycznym zabiegiem.
Czy EVLT i EVLA to bolesne zabiegi? Ile trwa rekonwalescencja?
Ból odczuwany po zabiegu jest minimalny w stosunku do operacji klasycznej. Laserowe usuwanie żylaków cechuje skuteczność leczenia porównywalna z metodami klasycznymi, a także minimalna inwazyjność, szybka rekonwalescencja i brak blizn. Operacja laserowego usuwania żylaków trwa około 60 minut i jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym (tzw. tumescencyjnym, nie wymaga znieczulania przez anestezjologa), co umożliwia powrót do domu bezpośrednio po zabiegu.
