Morfologia krwi obwodowej to badanie, które pozwala na ocenę (ilościową i jakościową) składników krwi i tym samym na zobrazowanie ogólnego stanu organizmu. W badaniu ocenie podlegają głównie krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty), a także płytki krwi (trombocyty). Morfologia umożliwia wczesne wykrycie wielu chorób. Do jej wykonania zwykle wystarcza pobranie z żyły paru mililitrów krwi, która następnie jest poddawana analizie. Badanie zajmuje kilka minut i jest w zasadzie bezbolesne – badany czuje tylko moment wkłucia igły.
Morfologia krwi obwodowej to badanie, które pozwala na ocenę (ilościową i jakościową) składników krwi i tym samym na zobrazowanie ogólnego stanu organizmu. W badaniu ocenie podlegają głównie krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty), a także płytki krwi (trombocyty). Morfologia umożliwia wczesne wykrycie wielu chorób. Do jej wykonania zwykle wystarcza pobranie z żyły paru mililitrów krwi, która następnie jest poddawana analizie. Badanie zajmuje kilka minut i jest w zasadzie bezbolesne – badany czuje tylko moment wkłucia igły.
Częstotliwość wykonania morfologii
…zależy od stanu pacjenta oraz jego wieku. Zaleca się badanie nie rzadziej niż co 1–3 lata. Regularnie wykonywane badanie (profilaktyczne) umożliwia wykrycie wielu groźnych schorzeń, które – jeśli pozostaną nieleczone – mogą niszczyć nasz organizm. Badanie zlecane bywa częściej, gdy choroba wymaga stałego monitorowania.
Badanie najkorzystniej jest wykonać rano. Jeżeli chcemy, aby wynik był miarodajny, należy zgłosić się na czczo, przed śniadaniem (zawarte w pokarmach cukry czy tłuszcze mogą zakłócać uzyskane wyniki). Bezpośrednio przed badaniem można się napić, ale tylko wody. Co najmniej 12 godzin wcześniej należy zrezygnować z alkoholu oraz napojów kofeinowych – jak kawa, herbata, napoje energetyzujące.
Przed badaniem powinno się powstrzymać od intensywnego wysiłku fizycznego. W przypadku sportów ekstremalnych – jak maraton, biegi górskie itp. – należy z pobraniem krwi zaczekać nawet kilka dni. Także bezpośrednio przed pobraniem dobrze jest usiąść i odpocząć kilkanaście minut.
Jeśli pacjent przyjmuje leki, warto – w miarę możliwości – skonsultować z lekarzem, czy można je zażyć przed badaniem.
Doraźne zmiany parametrów krwi mogą powstać również w wyniku działania silnego stresu czy podczas menstruacji. Jeżeli któryś z tych czynników wystąpił, lepiej jest odczekać, aż miną i dopiero wtedy udać się do punktu pobrań.
Interpretacja wyników
Dzięki morfologii krwi uzyskuje się informacje dotyczące ogólnego stanu zdrowia. Badanie odgrywa szczególną rolę, gdy lekarz podejrzewa np. anemię, niedobór odporności, występowanie stanów zapalnych, infekcję lub ocenia stan pacjenta po wystąpieniu krwotoku.
Dzięki uzyskanym wynikom można szybko wdrożyć odpowiednie leczenie.
W przypadku nieprawidłowości wykazanych przez podstawowe badanie morfologiczne lekarz może zlecić wykonanie badania bardziej szczegółowego, czyli morfologii z rozmazem krwi.
Nieprawidłowe wartości poszczególnych parametrów mogą świadczyć o różnych problemach zdrowotnych. Mogą – lecz nie muszą. Warto wiedzieć, że normy dotyczące morfologii krwi ustalane są na podstawie wyników 95% zdrowych osób, które zostały wcześniej przebadane. Fakt, że ktoś „nie zmieścił się” w ustalonym statystycznie przedziale nie oznacza jeszcze choroby. Niektóre parametry zależą bowiem od takich czynników, jak np. tryb życia czy nawyki żywieniowe – stąd ich wyniki mogą odbiegać od „normy” mimo braku jakiegokolwiek problemu zdrowotnego.
Jakie choroby wykrywa morfologia?
Morfologia pozwala w miarę precyzyjnie zdiagnozować szereg problemów zdrowotnych – między innymi:
anemia, niedokrwistość;
choroby szpiku kostnego (szpik bierze udział w produkcji komórek krwi, dlatego gdy dochodzi do zaburzeń w tym obszarze, zaburzona zostaje również produkcja krwinek, co wykazuje właśnie morfologia);
zakrzepica;
cukrzyca;
choroby trzustki
Analiza wyniku jest złożona i powinna mieć charakter całościowy, tj. uwzględniać wiek, płeć, stan ogólny pacjenta, przyjmowane przez niego leki, wzajemne powiązania poszczególnych parametrów itd. Prawidłowy odczyt wyników morfologii wymaga specjalistycznej wiedzy medycznej, dlatego – zamiast diagnozować się „na własną rękę” – lepiej pozostawić to lekarzom.
***
PAMIĘTAJ – w efekcie badania otrzymujesz obraz swojego stanu zdrowia, a tym samym możliwość wczesnego wykrycia nawet poważnych chorób. Im wcześniej nastąpi diagnoza, tym większe szanse na całkowite wyleczenie.
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
