Sformułowanie „mgła mózgowa” – spopularyzowane w ostatnim czasie przez media w kontekście powikłań po COVID-19 – na trwałe już zagościło w naszym języku. Choć używane również przez lekarzy, nie jest terminem medycznym. To sformułowanie potoczne na określenie zespołu takich objawów, jak m.in. problemy z koncentracją uwagi, pamięcią, ogólna dezorientacja. Objawy kojarzone z „mgłą mózgową” mogą wystąpić z różnych przyczyn, zupełnie nie związanych z przebytym zakażeniem. Często stanowią konsekwencję podeszłego wieku lub jednoczesnego oddziaływania kilku czynników – np. odwodnienia organizmu, stresu, przemęczenia czy niezdrowej diety. Niestety zdarza się również, że „mgła mózgowa” pojawia się w wyniku rozwoju groźnych chorób – jak stwardnienie rozsiane czy nowotwory. Między innymi dlatego warto skonsultować jej objawy z lekarzem.
Sformułowanie „mgła mózgowa” – spopularyzowane w ostatnim czasie przez media w kontekście powikłań po COVID-19 – na trwałe już zagościło w naszym języku. Choć używane również przez lekarzy, nie jest terminem medycznym. To sformułowanie potoczne na określenie zespołu takich objawów, jak m.in. problemy z koncentracją uwagi, pamięcią, ogólna dezorientacja. Objawy kojarzone z „mgłą mózgową” mogą wystąpić z różnych przyczyn, zupełnie nie związanych z przebytym zakażeniem. Często stanowią konsekwencję podeszłego wieku lub jednoczesnego oddziaływania kilku czynników – np. odwodnienia organizmu, stresu, przemęczenia czy niezdrowej diety. Niestety zdarza się również, że „mgła mózgowa” pojawia się w wyniku rozwoju groźnych chorób – jak stwardnienie rozsiane czy nowotwory. Między innymi dlatego warto skonsultować jej objawy z lekarzem.
Objawy
Osoby, które dotyka „mgła mózgowa”, zapominają ważne informacje, mają trudności z wysłowieniem się (brakuje im słów, pojawia się charakterystyczne: „mam to na końcu języka”), wolniej się uczą i pracują, nie wiedzą, jak wykonać proste czynności, które wcześniej robili niemal automatycznie. Poza tym „mgła mózgowa” objawiać się może częstymi bólami głowy, poczuciem ogólnego zmęczenia, brakiem motywacji, apatią, problemami ze snem.
Stwardnienie rozsiane (SM)
W przebiegu tej choroby dochodzi do uszkodzenia i ubytku struktur nerwowych, co prowadzi do zakłóceń funkcjonowania układu nerwowego. U chorych występują objawy neurologiczne – m.in. zawroty głowy, zaburzenia równowagi, widzenia, czucia czy sprawności ruchowej. Towarzyszy temu charakterystyczne dla „mgły mózgowej” pogorszenie funkcji poznawczych, problemy z pamięcią, koncentracją itd.
Nowotwory
Zaburzeń poznawczych doświadcza wiele osób w terapii nowotworowej – np. (w trakcie lub po) chemioterapii, czy terapii hormonalnej. Do upośledzenia pamięci i uwagi może dochodzić również w samym przebiegu choroby nowotworowej. Dotyczy to różnych postaci raka – nie tylko tych atakujących mózg czy układ nerwowy.
Zespół przewlekłego zmęczenia
Zespół chronicznego (przewlekłego) zmęczenia charakteryzuje się uczuciem skrajnego i obezwładniającego wycieńczenia, które utrzymuje się nawet przez wiele miesięcy. Tego rodzaju „utrwalone” zmęczenie występuje nawet po niewielkim wysiłku i utrzymuje się mimo odpoczynku. Zaburzenie to może mieć źródło w różnych chorobach – np. nadczynności tarczycy czy depresji (która sama w sobie często generuje objawy charakterystyczne dla „mgły mózgowej”). Ciągłemu uczuciu zmęczenia niejednokrotnie towarzyszą właśnie zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi.
Menopauza i ciąża
Na pogorszenie funkcji poznawczych, w tym pamięci i koncentracji uwagi, skarży się wiele kobiet w okresie menopauzy. Symptomy te zwykle pojawiają się obok np. problemów ze snem czy silnych wahań nastroju (rozdrażnienie, smutek, epizody depresyjne). Jako przyczynę wskazuje się występujące w tym okresie zaburzenia równowagi hormonalnej. Podobne problemy (i z podobnych przyczyn) występują także u kobiet w ciąży. W tym drugim przypadku objawy kojarzone z „mgłą mózgową” samoistnie ustępują po porodzie i połogu – a więc po przejściu „burzy hormonów”.
Jak radzić sobie z “mgłą mózgową”
„Mgła mózgowa” zwykle bywa stanem przemijającym. Można jednak znacząco złagodzić jej dokuczliwe objawy i skrócić czas ich występowania, stosując się do prostych wskazówek:
Wysypiaj się. Sen jest bardzo ważny dla mózgu i ciała, a jego niedostatek może skutkować objawami kojarzonymi z „mgłą mózgową”. Ważne jest, by przestrzegać ustalonego rytmu sen-czuwanie (zasypiać i budzić się o stałych porach), odsypiać minimum siedem godzin na dobę (należy jednak podkreślić, że wymagana długość snu jest uwarunkowana indywidualnymi cechami organizmu i z reguły zmniejsza się wraz z wiekiem).
Próbuj nowych rzeczy. Podejmowanie nowych spraw, wyzwań, poznawanie czegoś nowego angażuje i stymuluje umysł. Dotyczyć to może wykonywanej pracy, ale również hobby, zainteresowań, wykonywanych nawykowo czynności. Czasem zwykłe „przerzucenie się” na inny gatunek muzyki potrafi zadziałać pobudzająco na umysł.
Rób przerwy w prowadzonej aktywności, dbaj o odpoczynek.
Jeżeli stosowanie powyższych wskazówek nie przynosi spodziewanych efektów, warto skonsultować się z lekarzem, specjalistą neurologiem. Pozwoli to na diagnozę przyczyn utrzymujących się objawów, ewentualnie wdrożenie odpowiedniego leczenia. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się skierowanie do odpowiedniego specjalisty – jeśli „mgła mózgowa” wynika z innych niż neurologiczne schorzeń.
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
