Alergiczny nieżyt nosa (zwany również katarem siennym lub katarem alergicznym) objawia się cieknącą z nosa wydzieliną, czemu towarzyszy często pogorszone samopoczucie, zaburzenie snu oraz ból głowy. Katar sienny najczęściej występuje sezonowo, ale może też mieć charakter całoroczny. Sezonowy powodują pyłki roślin (np. olchy, brzozy, traw) lub zarodniki grzybów. Z kolei całoroczny wywołują alergeny takie, jak roztocza, sierść zwierząt, alergeny pokarmowe czy wszechobecne – zwłaszcza w miastach – zanieczyszczenie powietrza. Problem dotyka osoby w każdym wieku, zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Alergiczny nieżyt nosa (zwany również katarem siennym lub katarem alergicznym) objawia się cieknącą z nosa wydzieliną, czemu towarzyszy często pogorszone samopoczucie, zaburzenie snu oraz ból głowy. Katar sienny najczęściej występuje sezonowo, ale może też mieć charakter całoroczny. Sezonowy powodują pyłki roślin (np. olchy, brzozy, traw) lub zarodniki grzybów. Z kolei całoroczny wywołują alergeny takie, jak roztocza, sierść zwierząt, alergeny pokarmowe czy wszechobecne – zwłaszcza w miastach – zanieczyszczenie powietrza. Problem dotyka osoby w każdym wieku, zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Objawy
Typowe objawy kataru siennego to wodnisty, bezbarwny wyciek z nosa, kichanie (charakterystyczne jest tutaj kichanie „seriami”), swędzenie i zatkanie nosa, osłabienie węchu, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła (jej drażnienie powoduje kaszel).
Alergicznemu nieżytowi nosa towarzyszy także swędzenie oczu, łzawienie i zaczerwienienie spojówek. Czasem pojawia się podwyższona temperatura, chroniczne zmęczenie, drażliwość, problemy ze snem, koncentracją uwagi, ból głowy.
Ze względu na podobieństwo objawów katar sienny bywa przez niektórych mylony z przeziębieniem. Różnica zaznacza się jednak wyraźnie, gdy przyjrzymy się okolicznościom jego występowania. Wywołany pyłkami katar sienny będzie pojawiać się w miarę regularnie (co roku mniej więcej o tej samej porze – czyli w okresie pylenia danej rośliny). Będzie się również nasilać w trakcie pobytu poza domem, zwłaszcza w pogodne dni. Charakterystycznymi objawami kataru „przeziębieniowego” są – obok zatkanego nosa – gorączka, uczucie „rozbicia”, bóle gardła i mięśni.
Przyczyny
Za skłonność do alergii w znacznym stopniu odpowiadają geny. Współcześnie jednak coraz częściej mamy do czynienia z alergiami nabytymi, niezwiązanymi z dziedziczeniem skłonności do choroby. Znaczny w tym udział mają wszechobecne – zwłaszcza w miastach – zanieczyszczenia powietrza oraz substancje chemiczne w naszym pożywieniu (np. konserwanty). Właśnie dlatego alergie zdecydowanie częściej dotykają mieszkańców miast niż wsi.
Niektórzy za częstsze występowanie kataru siennego „winią” także postępującą „sterylizację” naszego życia, czyli większą – czasem nawet nadmierną – dbałość o czystość, higienę i powszechne stosowanie środków antybakteryjnych.
Jak sobie radzić z katarem siennym
Wprawdzie nie da się wyleczyć kataru siennego tzw. domowymi sposobami, jednak stosowanie prostych zasad pomaga zmniejszyć jego nasilenie. Podstawową sprawą jest unikanie – oczywiście w miarę możliwości i zdrowego rozsądku – kontaktu z alergenem. Jeżeli wywołują go pyłki roślin, warto przeglądać bieżące – dostępne np. w serwisach pogodowych – informacje o pyleniach i dostosować do nich swoją aktywność. Większe zagęszczenie w powietrzu pyłków z pewnością nie sprzyja bieganiu, spacerom po lesie czy rozkładaniu się z kocem na łące – lepszym momentem na tego rodzaju przyjemności jest okres tuż po deszczu (który wypłukuje z powietrza pyłki). Złym pomysłem jest wietrzenie pomieszczeń w okresach intensywnego pylenia, a także suszenie prania w ogrodzie (unoszące się w powietrzu pyłki będą osiadać na ubraniach).
W radzeniu sobie z katarem siennym pomocne bywa płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej, które uwalnia śluzówkę nosa i gardła od drażniących alergenów.
Przydatne może być instalowanie w mieszkaniach czy biurach oczyszczaczy powietrza – ich filtry wychwycą z naszego otoczenia znaczną część alergenów.
Zgłoś się do lekarza
Objawów kataru siennego nie należy lekceważyć – nie tylko ze względu na dyskomfort, jaki wywołują. Leczenie alergicznego nieżytu nosa często zapobiega tzw. marszowi alergicznemu – czyli następowaniu po sobie kolejnych objawów alergii.
Oprócz szerokiej gamy leków pozwalających na osłabienie objawów kataru siennego, w leczeniu skuteczne bywa odczulanie (inaczej immunoterapia alergenowa). Metoda – co warto podkreślić – działa wprost na przyczynę alergii, a nie tylko jej objawy. Celem odczulania jest wytworzenie tolerancji organizmu na uczulającą substancję. Polega na wstrzykiwaniu choremu podskórnie alergenów lub podawanie ich w postaci tabletki, syropu lub kropel.
O zastosowaniu terapii i jej konkretnych formach decyduje lekarz specjalista – alergolog. Każdorazowo jest ona planowana po przeprowadzeniu szczegółowej diagnostyki.
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
