Kamica nerkowa (moczowa) to obecność w układzie moczowym złogów (potocznie: „kamieni”) powstałych z substancji, które znajdują się w moczu. Zwykle występują one tam w postaci rozpuszczonej. Czasem jednak tworzą się kryształki – początkowo drobne („piasek w nerkach”), które następnie łączą się w coraz większe. Prowadzi to do powstania złogów (kamieni moczowych), których obecność powoduje objawy kamicy nerkowej.
Jak powstają kamienie w drogach moczowych?
Znajdujące się w moczu kryształki mineralne zlepiają się i tworzą w drogach moczowych kamienie. Mniejsze zostają wydalone wraz z moczem. Niektóre natomiast zalegają i powiększają się stopniowo wskutek odkładania się na nich coraz to nowych złogów mineralnych. Może to prowadzić do postępującego uszkodzenia miąższu nerki wskutek zastoju moczu i zakażenia.
Kamień lub kamienie znajdujące się w nerkach mogą rosnąć i przez lata nie dawać żadnych objawów. Kiedy jednak zacznie przemieszczać się z nerki do moczowodu, powoduje jego podrażnienie i częściowe lub całkowite zatkanie.
Najczęstszym objawem kamicy nerkowej jest silny, ostry ból, umiejscowiony w okolicy lędźwiowej, zwany kolką nerkową. Zazwyczaj pojawia się nagle. Mocz wydalany podczas napadu kolki nerkowej może mieć kolor czerwony ze względu na obecność krwi.
Jeżeli kamień moczowy, który spowodował napady kolki nerkowej jest niewielki, może dość szybko przesunąć się do pęcherza moczowego i wtedy ból trwa krótko. Jednakże większe kamienie moczowe dłużej przesuwają się przez moczowód lub go zatykają. Wtedy kolka nerkowa może trwać nawet wiele dni i ostatecznie wymagać interwencji chirurgicznej.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W przypadku wystąpienia objawów kamicy nerkowej, należy zwrócić się do lekarza. Do czasu przybycia fachowej pomocy medycznej można choremu podać środek rozkurczowy i przeciwbólowy oraz przyłożyć na okolicę lędźwi poduszkę elektryczną lub termofor. Pomocne również jest wypijanie dużej ilości płynów.
Uwaga: nie wolno podejmować próby samodzielnego leczenia objawów kolki nerkowej u dzieci i kobiet w ciąży!
Kiedy bezwzględnie należy się zgłosić do lekarza?
gdy dolegliwości występują po raz pierwszy w życiu – lekarz ustali wówczas ich przyczynę, może też zdecydować o niezwłocznym skierowaniu do szpitala,
gdy dolegliwości są bardzo nasilone oraz gdy nie ustępują w krótkim czasie,
jeżeli jednocześnie występują takie objawy jak: gorączka, czerwona barwa moczu (krwiomocz), zmniejszenie ilości oddawanego moczu, jakiekolwiek inne niepokojące dolegliwości.
Jak często występuje kamica nerkowa?
Objawy kamicy nerkowej w postaci napadu kolki nerkowej występują przynajmniej raz w życiu u około 10% mężczyzn i 5% kobiet. Po pierwszym napadzie kolki nerkowej u połowy chorych w ciągu 5-10 lat wystąpią kolejne.
Kamica nerkowa może występować rodzinnie.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
W większości przypadków trudno jest przewidzieć kamicę nerkową i tym samym podjąć wcześniej działania zapobiegawcze. Wiadomo jednak, że kamienie moczowe tworzą się z substancji znajdujących się moczu, gdy ich stężenie staje się zbyt duże. Dlatego należy zawsze wypijać odpowiednią ilość płynów, zwłaszcza gdy rośnie zapotrzebowanie, np. przy wysokiej temperaturze otoczenia, ciężkiej pracy fizycznej, w gorączce itp. Przy kamicy nerkowej ważne jest także zachowanie odpowiedniej diety oraz picie płynów moczopędnych.
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.
