
Borelioza zaczyna się niepozornie – na przykład od spaceru, po którym znajdujemy przyczepionego do skóry drobnego pajęczaka.
Z czasem wokół miejsca wkłucia powstaje zaczerwienienie, a gdy ono znika, wydaje się, że mamy „problem z głowy”.
Niestety w wielu przypadkach problem dopiero się zaczyna i może doprowadzić do bardzo poważnych zaburzeń neurologicznych, kardiologicznych czy dermatologicznych.
Umów się na wizytę
tel.: 32 459 15 (prywatnie), 32 459 10 10 (NFZ)
- ALERGOLOG
- DERMATOLOG
- CHIRURG
- CHIRURG NACZYNIOWY
- DIABETOLOG
- DIETETYK
- ENDOKRYNOLOG
- GABINET ZABIEGOWY
- GINEKOLOG
- KARDIOLOG
- LARYNGOLOG
- LEKARZ RODZINNY
- MEDYCYNA PRACY
- NEFROLOG
- NEUROLOG
- OKULISTA
- ORTODONTA
- ORTOPEDA
- PEDIATRA
- POŁOŻNA
- PORADNIA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
- PRACOWNIA RTG
- PRACOWNIA USG
- PSYCHIATRA
- REUMATOLOG
- UROLOG
Borelioza zaczyna się niepozornie – na przykład od spaceru. po którym znajdujemy przyczepionego do skóry drobnego pajęczaka. Z czasem wokół miejsca wkłucia powstaje zaczerwienienie, a gdy ono znika, wydaje się, że mamy „problem z głowy”. Niestety w wielu przypadkach problem dopiero się zaczyna i może doprowadzić do bardzo poważnych zaburzeń neurologicznych, kardiologicznych czy dermatologicznych.
Borelioza (inaczej: krętkowica kleszczowa lub choroba z Lyme), to wieloukładowa choroba zakaźna, będąca skutkiem zakażenia pochodzącymi od kleszcza bakteriami krętków Borrelia burgdorferi.
Szacuje się, że co roku boreliozą zakaża się w Polsce kilkadziesiąt tysięcy osób.
Jak dochodzi do zakażenia?
Zakażenie boreliozą możliwe jest (tylko) w wyniku ukłucia przez zakażonego kleszcza. W przeciwieństwie do większości innych chorób zakaźnych, nie stanowią zatem dla nas zagrożenia osoby chorujące na boreliozę.
Moment ukłucia jest bezbolesny, dlatego zwykle pozostaje niezauważony. Jak to możliwe, skoro ryjek kleszcza jest grubszy niż np. u komarów? Otóż pajęczaki te „wypracowały” specjalne narzędzie bezpiecznego (niestety – bezpiecznego dla nich) wnikania do naszego organizmu. Polega on na miejscowym znieczuleniu atakowanego miejsca. Szczególnie upodobały sobie fragmenty naszego ciała, gdzie skóra jest najcieńsza, a więc najłatwiej dostać się do krwi – bo właśnie ona stanowi ich naturalny pokarm i cel. Pozornie nie powinno to być groźne, zważywszy na niewielkie rozmiary tych pasożytów. Niestety są one nosicielami wielu chorób. W Polsce istotne są dwie: borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu.
Zostaliśmy zakażeni i…?
Pierwszym i najczęściej występującym objawem wskazującym na obecność zakażenia bywa – powstający zwykle w okolicy wkłucia kleszcza – tzw. rumień wędrujący. Rozwinięty rumień (zaczerwieniony fragment skóry) ma formę owalnego pierścienia z centralnymi, bladymi przejaśnieniami. Charakterystyczne jest jego postępujące powoli rozszerzanie się i obejmowanie coraz większego fragmentu skóry.
Rozpoznanie zakażenia utrudnia fakt, że ten najbardziej typowy (we wczesnej fazie) objaw boreliozy nie występuje w każdym przypadku. Co więcej – nawet jeśli wystąpi – często jest mylony ze śladem po ukąszeniu owadów.
Rumień pojawia się kilka dni po ukłuciu kleszcza i może utrzymywać się ok. 4 tygodnie.
Samoistne ustąpienie rumienia nie oznacza bynajmniej wyleczenia. Choroba może niezauważenie dla zakażonego rozwijać się i skutkować nawet po kilku latach poważnymi objawami. Objąć mogą one różne fragmenty naszego ciała – między innymi skórę. U części pacjentów pojawiają się np. miejscowe, sino-czerwone zabarwienie części kończyn lub występujące na skórze czerwone grudki. Nieleczone zapalenie często prowadzi do rozwoju miejscowych owrzodzeń.
Fazy rozwoju choroby
Nieleczona borelioza rozwija się na przestrzeni długiego okresu czasu i przyjmuje różne postacie. Wyróżnia się trzy fazy rozwoju choroby: wczesną, rozsianą i przewlekłą.
Faza wczesna boreliozy (miejscowa) trwa od kilku dni do ok. miesiąca od momentu ukąszenia przez kleszcza. Najbardziej charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący. Czasem współwystępują objawy grypopodobne – bóle mięśniowo-stawowe, gorączka, ból głowy, osłabienie.
Faza rozsiana rozpoczyna się po kilku tygodniach lub miesiącach od zakażenia – gdy bakterie Borrelia przedostają się do stawów, serca lub układu nerwowego i wywołują zaburzenia w tych częściach naszego organizmu.
Faza przewlekła może rozwijać się od roku do kilku lat od momentu zakażenia. Na tym etapie choroby – w przypadku nieleczonej boreliozy – pojawiają się poważne powikłania kardiologiczne, neurologiczne lub przewlekłe dolegliwości stawów (podobne do reumatologicznego zapalenia stawów).
Objawy narządowe
…występują zwykle w kolejnych fazach choroby, czyli w tzw. fazie rozsianej i przewlekłej. Zależnie od głównego miejsca namnażania bakterii, chory może cierpieć na dolegliwości dotyczące stawów, serca, układu nerwowego. Stosownie do tego rozróżnia się boreliozę stawową, kardiologiczną i neuroboreliozę.
Objawy każdego z wymienionych typów schorzeń mogą ujawnić się po kilku tygodniach od momentu zakażenia. Zdarza się jednak, że choroba pozostaje w ukryciu nawet przez wiele lat lub dając objawy, które będą mylnie wskazywać na inne schorzenia.
Szczególnie groźną odmianą boreliozy jest jej postać neurologiczna, czyli…
Neuroborelioza
Poważną trudnością w szybkim rozpoznaniu boreliozy neurologicznej jest podobieństwo do niektórych chorób przewlekłych – neurologicznych lub psychicznych. Objawia się między innymi przewlekłymi bólami głowy, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, porażeniem nerwów czaszkowych lub korzeni nerwowych, przewlekłą męczliwością, zmiennością nastrojów, upośledzeniem uwagi i pamięci, obniżenie sprawności umysłowej, zaburzeniami czucia. Borelioza atakuje również nerwy twarzowe odpowiedzialne za mimikę – chory może mieć problemy z zamknięciem powieki czy opadającym kącikiem ust. Przy neuroboreliozie możliwe jest również naruszenie nerwów odpowiedzialnych za prawidłowe widzenie, częstym objawem może być więc nadwrażliwość na światło i przemijające zaburzenia wzroku.
Diagnoza
Wczesna diagnostyka boreliozy jest kluczowa dla zapobiegania powikłaniom i pozwala na wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii. Objawy boreliozy są podobne do innych chorób, dlatego pacjenci zwykle zgłaszają się z nimi do lekarzy różnych specjalności – np. dermatologów, neurologów, kardiologów, czasem psychiatrów, internistów lub okulistów.
Niestety diagnoza bywa utrudniona, jeśli choroba weszła już w fazę rozsianą lub przewlekłą. Rumień w tym czasie nie jest już widoczny, a pacjenci po kilku miesiącach czy latach zwykle już nie pamiętają o ukłuciu przez kleszcza.
Leczenie
Zdrowy organizm zwykle jest w stanie zwalczyć bakterie odpowiedzialne za boreliozę. Nie zawsze jednak tak się dzieje. Niestety nadal nie wynaleziono szczepionki na boreliozę (choć trwają intensywne i zaawansowane prace w tym kierunku). Skuteczność leczenia zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj odpowiednio wczesne podanie antybiotyku (decyzja pod tym względem oczywiście należy wyłącznie do lekarza). Terapia jest zdecydowanie trudniejsza w przypadku, gdy choroba rozwinie się – na przykład na skutek późnego jej rozpoznania.
Podkreślenia wymaga fakt, iż borelioza jest chorobą w większości przypadków całkowicie uleczalną – pod warunkiem, że zostanie wcześnie zdiagnozowana.
Profilaktyka
Zanim kleszcz „obdaruje” nasz organizm bakteriami, upływa trochę czasu. Dlatego im szybciej „intruz” zostanie z naszej skóry usunięty, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia boreliozą. Występuje ono nie wcześniej niż 1-2 doby po wkłuciu pasożyta w skórę.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa obejmują m.in. zakładanie w miejscach, gdzie kleszcze występują najczęściej odzieży okrywającej większość ciała oraz używanie środków odstraszających pajęczaki. Istotne jest – jeśli już dojdzie do ukąszenia – szybkie i umiejętne usunięcie kleszcza. Poważnie utrudnia to fakt, że ukłucie jest bezbolesne. Dlatego po pobycie „na łonie natury” należy dokładnie obejrzeć całą skórę. Jeśli zauważymy i usuniemy kleszcza w czasie 24 godzin, ryzyko boreliozy jest znikome.
Komunikat: Ochrona danych osobowych
Zabieg "strzelającego palca"
Kaszaki - przyczyny występowania, leczenie
Choroby rogówki oka
Hiperglikemia - nadmiar cukru we krwi
Depresja - choroba duszy i ciała
Grypa - przyczyny, objawy, leczenie
Zaburzenia snu - bezsenność
Haluksy - zapobieganie, leczenie
Stłuszczenie wątroby
Zatorowość płucna
Badanie dna oka
Zabieg stulejki z użyciem staplera
Choroba Gravesa-Basedowa
Światłowstręt
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.