
Ból biodra poważnie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Może wynikać z różnych przyczyn, a dokładne ich określenie wymaga specjalistycznych badań. Szczególnie narażeni na tę przypadłość są seniorzy, osoby o dużej aktywności ruchowej (np. sportowcy), a także wykonujące prace fizyczne związane z wysokim ryzykiem urazu lub nadmiernego przeciążenia stawu. Jeżeli ból biodra jest stosunkowo łagodny i towarzyszy nam od niedawna, czasem wystarczy po prostu odpoczynek. Jednakże w przypadku, gdy utrzymuje się, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem ortopedą, ponieważ może okazać się objawem poważnego schorzenia.
Przyczyny bólu w biodrze
Jednymi z najczęściej stwierdzanych przyczyn bólu w stawie biodrowym są:
Przeciążenie stawu biodrowego – spowodowane nadmiernym wysiłkiem (również podczas zbyt długiego spaceru, biegania) lub np. nieodpowiednią rozgrzewką przed wymagającym treningiem. W takich przypadkach ból bioder mija samoistnie, gdy pozwolimy sobie na odpoczynek. Przeciążenie skutkujące bólem w stawie biodrowym może wystąpić również na skutek przebywania przez długi czas w pozycji mocno obciążającej (np. długotrwałe siedzenie. w fotelu samochodowym).
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego. Do jej powstania prowadzą m.in. mało aktywny, „siedzący” tryb życia, przebyte urazy, otyłość lub obciążenia. Powoduje ona uszkodzenie struktur i funkcji stawu. W konsekwencji pojawia się ból – początkowo odczuwany przy chodzeniu, a z czasem również w spoczynku.
Zmiany zwyrodnieniowe często dotykają seniorów. Są one następstwem zużycia i uszkodzenia chrząstki stawu biodrowego. W efekcie tego dwie odsłonięte powierzchnie kostne zaczynają o siebie trzeć, co prowadzi do zniszczenia stawu. Chory zaczyna utykać, a z czasem może mieć problem w wykonywaniu prostych, codziennych czynności, jak zakładanie butów.
Zapalenie stawu biodrowego. Może mieć różne przyczyny, m.in. przebyty uraz i infekcje bakteryjne.
Urazy – upadki oraz kontuzje. Silny ból biodra odczuwamy przy zwichnięciu stawu biodrowego czy np. złamaniu kości udowej. Do tego rodzaju urazów dochodzi najczęściej w wyniku upadku na biodro. Szczególnie narażeni na to są sportowcy, osoby chorujące na osteoporozę, ludzie starsi, których sprawność ruchowa jest z wiekiem coraz mniejsza, a także osoby o nadmiernej masie ciała.
Rwa kulszowa – ucisk lub podrażnienie nerwu kulszowego lub korzeni nerwowych. Wynikający z niej ból może – między innymi – występować w biodrze oraz w okolicy biodra.
Diagnoza
Ze względu na złożoność problemu i mnogość możliwości przyczyn bólu bioder, diagnostyka nie jest łatwa. Dlatego w tym przypadku bezwzględnie należy się zgłosić do lekarza ortopedy (być może również do fizjoterapeuty).
Na dokładne określenie przyczyny bólu biodra pozwolą badania obrazowe. W rozpoznaniu choroby wykorzystuje się RTG, a jeśli w oparciu o to badanie nie jest możliwe postawienie jednoznacznej diagnozy, lekarz może zlecić badania USG, rezonansem magnetycznym lub tomografię komputerową – metody pozwalające skutecznie wykryć zmiany strukturalne w biodrze. Stan zapalny mogą również potwierdzić badania laboratoryjne.
Leczenie
Ważne jest, aby nie bagatelizować bólu biodra, który może być pierwszym objawem poważniejszych problemów. Leczenie w pierwszej kolejności zazwyczaj polega na podaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.
W przypadku zwyrodnień oraz poważnych uszkodzeń stawu biodrowego niezbędna może okazać się operacja. Polega ona na usunięciu zniszczonych elementów stawu biodrowego i wstawieniu w ich miejsce implantów, które tworzą protezę.
Fizjoterapia, rehabilitacja
Leczenie bolącego biodra w dużej mierze opiera się na fizjoterapii, czyli odpowiednio dobranych zabiegach fizykoterapeutycznych i ćwiczeniach. Część z nich – po konsultacji z fizjoterapeutą, rehabilitantem – można wykonywać w domu (nawet bez użycia sprzętów). Zestaw ćwiczeń należy ustalić wspólnie z fizjoterapeutą.
Jako zabiegi fizjoterapeutyczne na ból biodra stosowane są m.in. elektroterapia, magnetoterapia oraz zabiegi wodne (kąpiele uzdrowiskowe przy użyciu preparatów borowinowych czy wód siarczkowo–siarkowodorowych). Łagodzenie bólu osiąga się także poprzez krioterapię (leczenie zimnem).
Specyficznym ćwiczeniem terapeutyczno-rehabilitacyjnym może być jazda na rowerze (także stacjonarnym). Dzięki ruchowi z odciążeniem stawów biodrowych dochodzi do wzmożonej produkcji mazi stawowej, a to zmniejsza ryzyko przedwczesnej eksploatacji struktur kostno–stawowych a w sytuacji choroby zwyrodnieniowej pozwala złagodzić jej przebieg. Podobnie jak w przypadku innych ćwiczeń, sposób korzystania z roweru należy skonsultować ze specjalistą – ortopedą i/lub rehabilitantem.
Zapobieganie
Chcąc zapobiec bólowi biodra powinniśmy przede wszystkim dbać o prawidłową masę ciała. Nadwaga wpływa na obciążenie stawów i może powodować niekorzystne objawy w codziennym funkcjonowaniu. Osoby aktywne fizycznie nie powinny zapominać o odpowiedniej rozgrzewce, aby nie dopuszczać do kontuzji. Ważne jest również przestrzeganie odpowiedniej diety – bogatej w składniki wzmacniające kości, takie jak białko, wapń czy witamina D (najlepiej dostosowanej indywidualnie, ustalonej wspólnie z lekarzem lub dietetykiem).
* Powyższy materiał ma charakter informacyjno-edukacyjny i nie może zastąpić konsultacji medycznych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów chorobowych, a także przed zastosowaniem opisanych powyżej metod i produktów, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem i/lub zasięgnąć opinii odpowiedniego specjalisty. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny, której powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i wynikami badań konkretnego pacjenta.